Hollanda Gündemİ – Ağustos 2025: Seçİm Sıcaklığı, Güvenlİk Tartışmaları, Ekonomİ ve Konut Pİyasası

SİYASET: SEÇİM ISINIYOR, MERKEZ SAĞDA LİDERLİK TARTIŞMASI

Ağustos ayının ilk yarısı tatil rehavetiyle sakin geçti; ikinci yarıda tablo değişti. Erken seçim 29 Ekim 2025’te. Yurt dışında yaşayan Hollandalı seçmenlerin oy kullanma/bir vekile yetki verme işlemleri için son tarih 17 Eylül.

Parti ve lider dinamikleri:

• VVD (Dilan Yeşilgöz): Anketlerde 15–16 sandalye bandına kadar gerileme; parti tabanında liderlik memnuniyetsizliği (yaklaşık %45 “yeni lider” istiyor). Yeşilgöz’ün daha sert sağ söylemleri, İsrail-Filistin hattındaki keskin pozisyonları ve siyasal üslubu, partinin merkez-sağ seçmeninde soğuma yarattı.

• PVV (Geert Wilders): Güvenlik ve göç başlıklarının ısınmasıyla 30–33 sandalye bandına çıkabilen bir trend. Slogan düzeyinde sert önermeler sürüyor (sınırların kapanması, iltica sıfırı gibi), ancak koalisyon siyaseti gerçekçiliği sınırlıyor.

• GroenLinks-PvdA: Sosyal politika ve Filistin’in tanınması vaadiyle gündemde. İlk kez göçte yıllık 40–60 bin tavan önerisiyle “kontrollü göç” vurgusu yapıyor (sol için dikkat çekici bir pozisyon değişimi).

• CDA: Savunmaya bütçe, zorunlu askerlik tartışması, düzensiz kalışın suç sayılması gibi muhafazakâr-güvenlikçi öncelikler.

• NSC: Dışişleri Bakanı’nın (Welteke/Weltkamp) istifası ve NSC’li isimlerin çekilmesiyle kabine tekrar düştü; kalan dönemde VVD + BBB eksenli azınlık görüntüsü.

54 partilik ön kayıt: Hollanda’da her seçim öncesi çok sayıda küçük/yerel oluşum ön kayıt yapıyor. Fiilî katılım için en az 580 destek imzası ve ücret şartı nedeniyle, sahaya çıkan parti sayısı geçmişte olduğu gibi bu toplamın belirgin altında kalıyor.

Göç, Toplumsal Güvenlİk ve Sİyasete Etkİsİ

Ağustos ayındaki en sarsıcı başlık, 17 yaşındaki Lisa’nın gece evine dönerken uğradığı vahşi saldırı ve ölümüydü. Zanlının iltica merkezinde kalan 22 yaşındaki bir sığınmacı olduğuna dair basına yansıyan bilgiler, emniyet ve idari süreçlerde koordinasyon/denetim açıkları tartışmasını büyüttü.

• Toplumsal tepki: Kadınların kamusal alanda eşit ve güvenli dolaşım hakkı vurgusu öne çıktı; “özel koruma” değil, herkes için güvenli sokak talebi dillendirildi.

• Siyasal sonuç: Güvenlik ve göç söylemleri yeniden merkez sahneye çıktı; PVV ve genel olarak sağ partilerinanket ivmesi bu dalgayla güçlendi.

Not: Aynı dönemde partner şiddeti kaynaklı kadın cinayetleri tartışması da büyüdü. Veriler, kadın cinayetlerinde faillerin çoğunlukla partner/eski partner olduğunu gösteriyor; bu nedenle kurumsal koruma, hızlı müdahale ve caydırıcılık başlıkları da gündemin parçası.

Dış Polİtİka: Gazze Gölgesİ ve Kabİne Krİzİ

Gazze’deki insani felaket gündemde kalmaya devam ediyor. Hollanda hükümetinin attığı adımlar (sınırlı giriş yasakları, insani yardım uçuşları) yetersiz bulunuyor. Artan kamuoyu baskısı ve koalisyon içi ayrışma sonrasında NSC’li bakanların istifası, kabineti yeniden düşme pozisyonuna getirdi.

• Kalan dönemde büyük/ayrıştırıcı yasa beklemek gerçekçi değil; dosyalar seçim sonrasına devroluyor.

• Ukrayna dosyasında, uluslararası masada ABD-Rusya eksenli hamleler öne çıkarken AB başkentlerinde “Ukrayna’nın iradesi masada nasıl temsil edilecek?” sorusu tartışılıyor.

Ekonomİ: Büyümede Temkİnlİ İyİmserlİk

Makro cephede tablo “ılımlı pozitif.” ABD-AB ticaret hattındaki belirsizliğin yüksek gümrüklere evrilmemesi ve çerçevenin netleşmesi, kurumların 2025 büyüme tahminlerini %1,2–1,3 bandına doğru yukarı revize etmesine yol açtı.

• İstihdam: Sağlık başta olmak üzere temel hizmetlerde açık sürüyor.

• Fiyatlar: Enerji şokunun gölgesi hafiflese de hanehalkı üzerinde maliyet baskısı devam ediyor; tüketici güveninde “temkinli” görünüm baskın.

Konut Pİyasası: Fİyatlar Artıyor, Hız Yavaşlıyor

• Ortalama satış fiyatı (Temmuz): 468.000 €

• Yıllık artış: %8,6 (geçen ayların %9–10 bandından bir miktar daha düşük; artış hızı yavaşlıyor)

• Tek gelirli hane erişimi: ~%2 — Bu veri, piyasaya girişte çift gelirin pratikte şart hâline geldiğini gösteriyor.

Ek olarak, “ilan üstü teklif” davranışı genel seviyede sürse de, yeniden ilana daha düşük fiyatla dönen konut sayısında kısmi artış gözleniyor. Bu da piyasada mikro-soğuma sinyali olarak okunabilir.

Son Söz

Ağustos 2025, Hollanda’da seçim ısınması + güvenlik tartışmaları + konutta erişilebilirlik ekseninde şekillendi. Siyasette VVD’nin liderlik sorunu, PVV’nin güvenlik dalgasından aldığı momentum, solun sosyal devlet ve kontrollü göç söylemi, CDA’nın savunma dosyasını öne itmesi ve NSC’nin kabineden çekilişi ekimde sert bir finalin habercisi. Ekonomi temkinli pozitif; konutta erişim sorunu yapısal şekilde devam ediyor.