Haziran 2025, Hollanda için siyasi, toplumsal ve ekonomik çalkantıların bir araya geldiği kritik bir ay oldu. Koalisyon hükümetinin çöküşü, sertleşen göçmen politikaları, ekonomik verilerdeki belirsizlikler ve uluslararası krizler kamuoyunun gündemini belirledi. Bu yazıda, Haziran ayının öne çıkan gelişmelerini başlıklar altında inceliyoruz.
Hükümet Neden Düştü?
Geert Wilders liderliğindeki koalisyonun en kırılgan halkası olan NSC partisi, skandallar sonrası büyük oranda oy kaybetti. Wilders’ın Avrupa hukukuyla çelişen önerileri — örneğin mültecilerin aile birleşim hakkının kaldırılması — koalisyon ortaklarında ciddi rahatsızlık yarattı.
Wilders, bu önerilere yeterli destek alamayınca hükümetin “işleyemez” hale geldiğini belirterek çekildi. Ancak anketler, seçmenin %61’inin hükümetin düşmesinden bizzat Wilders’i sorumlu tuttuğunu gösteriyor.
Erken Seçİm: 29 Ekim 2025
Koalisyonun dağılmasıyla birlikte yeni seçim tarihi 29 Ekim 2025 olarak açıklandı. VVD lideri Dilan Yeşilgöz, hem PVV hem de sol ittifaktan mesafe koymaya çalışıyor ancak seçmenin büyük kısmı, bu uçlar arasında yeni bir koalisyon kurulmadan istikrar sağlanamayacağının farkında.
Güncel Anketler:
-
PVV: 32 sandalye
-
VVD: 26 sandalye
-
GroenLinks-PvdA: 26 sandalye
-
CDA: 20 sandalye
Hükümet kurmak için gereken 76 sandalyeye ulaşmak kolay görünmüyor. Fikir ayrılıkları, özellikle göçmen politikalarında belirleyici olacak.
Göçmen Polİtİkalarında Sertleşme
Geçici hükümetin gündeme getirdiği yeni sığınma yasaları büyük tepki çekti. İki statülü sistem, aile birleşiminin zorlaştırılması, kaçak göçmenliğin suç sayılması ve yardım eden kişilere ceza uygulanması gibi maddeler içeriyor.
Polis sendikaları, yasa dışı oturumun suç kapsamına alınmasının kamu güvenliğini zedeleyebileceği yönünde uyarılarda bulundu. Yasalar Tweede Kamer’da kabul edilse de, Eerste Kamer’da (Senato) özellikle CDA’nın karşı çıkması nedeniyle geleceği belirsizliğini koruyor.
Ukraynalı “Üçüncü Ülke” Vatandaşları Gerİ Gönderİlecek
Ukrayna üzerinden gelen ancak AB vatandaşı olmayan göçmenler (örneğin Türk ve İranlılar), Ekim itibarıyla Hollanda’dan çıkarılacak. Ancak bu kişilerin büyük bölümü eğitim ve iş yoluyla vizeye başvurduğundan uygulamanın etkisinin sınırlı kalması bekleniyor.
Kalİfİye Göçmen Sayısında Sert Düşüş
CBS verilerine göre Hollanda’ya gelen yüksek vasıflı göçmen sayısı %26 azaldı. Bu düşüşün başlıca nedenleri:
-
Sponsor firma bulmanın zorlaşması
-
Maaş beklentilerinin yükselmesi
-
Sağ popülizmin yükselerek caydırıcı hale gelmesi
Hollanda’nın mülteci alımını sınırlamaya çalışırken kalifiye göçmenleri de kaybetmesi, uzun vadeli ekonomik büyümeyi tehdit ediyor.
Ekonomİk Göstergeler: Enflasyon Düşüşte, Büyüme Sınırlı
Mayıs 2025 enflasyonu %3.3 olarak açıklandı. Gıda ve içeceklerdeki artış %7 civarında olsa da bazı sektörlerde negatif enflasyon gözlendiği için genel oran %3.3’e düştü. Nisan ayında bu oran %4.1 civarındaydı. 2025 sonuna kadar %3’ün altına inmesi bekleniyor.
Ekonomik büyüme ise durağan. İkinci çeyrekteki büyüme bir önceki çeyreğe göre %0.4, geçen yılın aynı dönemine göre ise %2.2 olarak kaydedildi. ABD’nin başını çektiği küresel ticaret gerilimi, Hollanda’nın büyüme beklentilerini sınırlıyor.
Ev Fİyatlarında Yıllık %10 Artış
Konut fiyatları Haziran ayında da yükselmeye devam etti. 2024’ün ilk çeyreği ile karşılaştırıldığında, 2025’in ilk çeyreğinde neredeyse tüm belediyelerde ortalama %10’luk bir artış yaşandı. Mayıs 2025 verilerine göre ortalama ev fiyatı 470.000 euro seviyesine yükseldi.
Hükümetin ev inşasını kolaylaştırmak için prosedürleri basitleştirme vaadi sürüyor ancak pratikte bu yönde ciddi bir ilerleme sağlanmış değil. Mülteci yükü artmasa da çözüm eksikliği ev krizini derinleştiriyor.
Uluslararası Gündem: İsraİl-Gazze Gerİlİmİ ve NATO Zİrvesİ
İsrail ile İran arasında yaşanan füze gerilimi, dünya gündeminde büyük yer tuttu. Hollanda kamuoyunda da İsrail’e yönelik eleştiriler arttı. Gazze’ye insani yardım götüren aktivistlerin engellenmesi tepkileri daha da artırdı. Bu gelişmeler, İsrail’in uluslararası imajını zedelemeye devam ediyor.
Ayrıca NATO Zirvesi bu ay Hollanda’da yapıldı. Trump, Zelenski, Rutte gibi isimlerin katılım gösterdiği zirvede NATO bütçelerinin artırılması ve Ukrayna’ya yardımlar gündemdeydi. Trump’ın siyasi ağırlığı, görüşmelere büyük ölçüde yön verdi.
Sonuç: Belİrsİzlİk ve Kutuplaşma Derİnleşİyor
Haziran 2025, Hollanda siyasetinde hem yapısal değişimlerin hem de toplumsal gerilimlerin yaşandığı bir dönüm noktası oldu. Artan göç karşıtlığı, ekonomik endişeler ve uluslararası krizler toplumda kutuplaşmayı derinleştiriyor. Tüm gözler şimdi, 29 Ekim’deki seçimlere çevrilmiş durumda.
You must be logged in to post a comment.