Hollanda siyasetinde yeni dönem: D66 ve CDA’nın açıkladığı 17 sayfalık koalisyon taslağı ülkenin göçten askerliğe, konuttan enerjiye kadar birçok temel başlığında yeni rotayı belirliyor.
Özet – Bu Koalİsyon Planında Neler Var?
• %30 ruling tamamen geri dönüyor
• Yıllardır hedeflenen 100.000 yıllık konut üretimi için büyük ölçekli yeni yerleşimler geliyor
• Mülteci başvurularının AB sınır ülkelerinde yapılması hedefleniyor
• “İki statülü mülteci sistemi” için sınırlı destek
• Hollanda ordusunun personel hedefi: 122.000 asker
• Zorunlu askerlik ihtimali masada
• Enerji ve altyapıda dev yatırım planı
• Mortgage faiz indiriminin kademeli kaldırılması öneriliyor
1. Koalİsyon Sürecİ: D66 ve CDA Ortak Bİldİrİsİ Hollanda Sİyasetİnİ Şekİllendİrİyor
D66 ve CDA, seçimden sonra ilk mutabakata varan iki parti oldu. Bu iki parti şimdilik kendi aralarında anlaştıkları öncelikleri duyurdu ve artık çoğunluk
hükümeti için diğer partilerle görüşme sürecine geçti. Neden En Az 4 Parti Gerekli? Mevcut sandalye dağılımında hükümet kurmak için en az 76 sandalye gerekiyor → bu da minimum 4 partinin koalisyonu demek.
Bu Mutabakat Ne İfade Ediyor?
• Henüz “yasa” değil
• Nihai koalisyondaki diğer partiler geldikçe maddeler yeniden şekillenecek
• Ancak elimizde ilk kez net siyasal yön belirleyen bir belge var
2. %30 Rulİng Gerİ Gelİyor: Nİtelİklİ Göç İçİn Stratejİk Hamle
%30 Vergi Avantajı Tam Biçimiyle Dönüyor
Hollanda’nın en önemli nitelikli göç teşviklerinden biri olan %30 ruling, son yıllarda 30–20–10 sistemine düşürülmüş, ardından %27’ye çevrilmişti.
D66–CDA planı ise şunu söylüyor: “%30 ruling, tam biçimiyle geri getirilecek. 5 yıl boyunca %30 vergi avantajı uygulanacak.”
Neden Bu Kadar Önemli?
• Hollanda’nın yurt dışından nitelikli çalışan çekmesi için büyük avantaj
• Ev, araba, yatırım gibi başlangıç masrafları daha kolay karşılanıyor
• Hollanda’nın rekabet gücünü artıran en kritik göç politikalarından biri
Partilerin yaklaşımı net:
“Hollanda içine kapanamaz, nitelikli göçü aktif olarak çekmeliyiz.”
Ayrıca:
• AB içi yetenek tarama programlarına katılım
• Araştırma, startup ve inovasyon fonlarının artırılması koalisyon planının önemli parçaları arasında.
3. Konut Krİzİ İçİn Dev Plan: 21 Yenİ Yerleşİm, Daha Kolay Paylaşımlı Evler
Konut, Hollanda’nın yıllardır en tıkanmış politik alanı. 100.000 yıllık konut hedefi defalarca gündeme geldi ama hiçbir zaman gerçekleşmedi.
Bu kez ne değişiyor?
D66–CDA’nın Konut Vaatleri:
• 21 büyük yeni yerleşim yeri (mini şehirler) kurulacak• Yıllık 100.000 yeni konut hedefi yeniden doğrulandı
• Paylaşımlı yaşam (oda kiralama, öğrenci evleri vb.) için düzenlemeler kolaylaştırılacak
• Uygun fiyatlı kiralık konutların sayısı artırılacak
• Ev sahiplerinin odalarını öğrencilere/düşük gelirliye kiralaması teşvik edilecek
Mortgage Faiz İndirimi (HRA) Kademeli Kaldırılabilir
Hollanda’da mortgage faiz indirimi:
• Zengin ev sahiplerine daha fazla avantaj sağlıyor
• Fiyatları yukarı çekiyor
Bu nedenle koalisyon taslağı:
“HRA kademeli kaldırılacak, ancak mevcut mortgage sahipleri mağdur edilmeyecek.”
4. Mültecİ Polİtİkası: Başvurular AB Sınırında Yapılsın, İç Dağıtım Devam Etsin
AB Sınırında Başvuru Modeli
Koalisyon taslağındaki en çarpıcı maddelerden biri: “Mülteci başvuruları Hollanda’da değil, AB sınır ülkelerinde kurulan merkezlerde
yapılsın.”
Bu modelin amacı:
• Hollanda’daki aşırı yükü azaltmak
• Başvurusu kabul edilmeyecek kişileri erken aşamada elemek
• Kabul edilecekleri ise AB içinde adil bir şekilde dağıtmak
Ancak Yunanistan, İtalya, İspanya gibi sınır ülkeleri bunu desteklemiyor → uygulanabilirliği tartışmalı.
İki Statülü Mülteci Modeline Sınırlı Destek
Önerilen ayrım:
1. Savaş mağdurları
2. Siyasi/cinsel kimlik/kişisel risk nedeniyle başvuranlarSavaş mağdurlarına kalıcı oturum ve vatandaşlık verilmemesi fikrine kısmi destek var, ancak hukuki karşılığı zayıf, AB mevzuatıyla uyumsuz olduğu için belirsizlik sürüyor.
Mülteci Dağılım Yasası Devam Edecek
Sağ partiler bu yasayı kaldırmak istiyordu. D66–CDA ise net şekilde: “Mülteciler Hollanda içinde adil biçimde belediyelere dağıtılmaya devam edecek.”
5. Hollanda’da Askerlİk Gerİ Gelebİlİr mİ? 122.000 Personel Hedefİ
CDA için savunma politikası kilit bir konu. D66 ile yaptıkları uzlaşmada şu madde öne çıkıyor: Hedef: 5 Yılda 122.000 Asker
“Gönüllü başvurular yeterli olmazsa kısa dönem zorunlu askerlik gündeme gelebilir.”
Neden Bu Kadar Önemli?
• Hollanda ordusu tarihinin en düşük personel seviyesinde
• NATO içinde yük paylaşımı giderek önem kazanıyor
• Rusya–Ukrayna savaşı Avrupa güvenliğini yeniden şekillendirdi
• Hollandalı gençlerin orduya ilgisi tarihsel olarak düşük
Bu nedenle zorunlu askerlik, Hollanda gündeminin en tartışmalı başlıklarından biri olmaya aday.
6. Enerjİ ve Altyapı: Yeşİl Dönüşüm ve Savaş
Senaryoları İçin HazırlıkD66–CDA’nın enerji planında:
Enerji Sisteminde Büyük Yatırımlar
• Elektrik şebekesinin kapasitesi artırılacak
• Yeşil enerji projeleri hızlandırılacak
• Hidrojen yatırımları genişletilecek
• Karbondioksit depolama (CCS) geliştirilecek
Neden Bu Hamleler?
• Hollanda’nın enerji şebekesi sıkışmış durumda
• Yeni konut projeleri için altyapı yetersiz
• Avrupa’da artan savaş ihtimali ülkeleri enerji bağımsızlığına zorluyor
• Hollanda’nın “korunmasız ülke” algısı siyasete baskı yapıyor
7. Bu Mutabakat Bİze Ne Söylüyor?
Bu plan:
• Henüz nihai koalisyon belgesi değil,
• Diğer partiler geldikçe maddeler değişecek,
• Bazı maddeler yasalaşmadan önce yumuşatılacak veya kaldırılacak olabilir.
Ancak bir şey kesin:
Hollanda siyaseti, 2025 sonrası için yönünü belirlemeye başladı.
D66 ve CDA’nın uzlaşısı, kurulacak hükümetin:
• göçte kontrollü,
• savunmada daha sert,
• enerjide daha yeşil,
• ekonomide daha rekabetçi,
• konutta daha agresif
bir çizgi izleyeceğine işaret ediyor.
Sonuç: Hollanda’nın Yenİ Dönemİ Bu Maddeler Üzerİnden Şekİllenecek
Bu 17 sayfalık mutabakat, önümüzdeki aylarda yapılacak koalisyon görüşmelerinin temel çerçevesini oluşturuyor.
Hangi partiler masaya oturursa otursun, bu taslakta yer alan başlıklardan en az birkaçı mutlaka Hollanda’nın 2025–2030 politikalarını belirleyecek:
• %30 ruling’in dönüşü
• 100 bin konut hedefi
• AB sınırında mülteci başvurusu modeli
• 122 bin kişilik ordu planı
• Enerji altyapısında kapsamlı değişim
Hollanda siyasetinde yeni bir sayfa açılıyor – ama sayfanın nasıl doldurulacağı, önümüzdeki haftalarda katılacak partilere bağlı.
You must be logged in to post a comment.